Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów
Fundacja na rzecz Nauki PolskiejRok wydania: 2018
Seria: Monografie FNP / seria humanistyczna
ISBN: 978-83-231-4123-5
Oprawa: miękka
Ilość stron: 470
Wymiary: 145 x 210
Dostępność: Niedostępna
29.40 zł
powrót
Celem książki była próba opisania szlacheckiego dyskursu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1569 – 1795) poprzez analizę najważniejszych funkcjonujących w nim pojęć, pokazanie w jaki sposób i przy pomocy jakich terminów mówiono o sprawach państwa, jaki obraz świata politycznego kreślono, jaki system wartości politycznych znajdował odbicie w dyskursie. Podstawę źródłową stanowiła szeroko rozumiana literatura polityczna od końca XVI do końca wieku XVIII zarówno poważne traktaty wybitnych autorów, jak publicystyka polityczna (określając dzisiejszymi kategoriami) powstała w toku aktualnych dyskusji. Punktem wyjścia było wyodrębnienie pewnej siatki podstawowych pojęć, których funkcjonowanie, znaczenie i jego ewentualne zmiany stały się przedmiotem analizy. Te pojęcia to: rzeczpospolita/ Rzeczpospolita, prawo, wolność, forma mixta/ rząd mieszany, zgoda, cnota, amor patriae/ patriotyzm, dawność i własność (jako ”wielka nieobecna”). Starano się wyjaśnić, co te pojęcia oznaczały dla używających ich uczestników debaty politycznej, jak tłumaczyły i opisywały świat, a także jak pozwalały formułować ideały i postulaty polityczne. Przy czym przedmiotem analizy były nie tylko słowa, ale także kryjące się za nimi lub wiążące się z nimi idee polityczne, nie ograniczano się też do pojedynczych terminów, ale podjęto próbę osadzenia ich w szerszym kontekście.
Poprzez analizę ewolucji funkcjonowania i znaczenia wybranych pojęć i związanych z nimi idei starano się w sposób syntetyczny pokazać podstawowe cechy dyskursu, a zarazem jego ewolucję. Analizę tę prowadzono na szerszym tle europejskiej tradycji mówienia i pisania o państwie, starając się dociec, co z tej tradycji zaczerpnięto, a co w polskich wypowiedziach było swoiste, a także jakim zmianom i pod wpływem jakich czynników dyskurs ten ulegał, jak zmieniało się rozumienie funkcjonujących w nim idei, co istotne, nawet wtedy, gdy słownik polityczny pozornie pozostawał bez zmian. Przedmiotem badań było nie tylko rozumienie funkcjonujących wówczas pojęć, ale także ich wykorzystanie jako elementu walki politycznej, czy środka perswazji w aktualnych sporach. Jest to zatem nie tylko historia znaczenia pojęć, ale także ich użycia, odpowiedź na pytanie nie tylko co używający ich ludzie rozumieli przez nie, ale także co chcieli przez ich użycie osiągnąć.
Książka pokazuje jak bogatym i ciekawym zjawiskiem był dyskurs polityczny, który ukształtował się w toku dyskusji i sporów szlacheckich uczestników życia politycznego, a zarazem jak głęboko, przy całej swojej swoistości był zakorzeniony w tradycji antycznej i w europejskiej tradycji republikańskiej.
Anna Grześkowiak-Krwawicz
Historyk, profesor w Instytucie Badań Literackich PAN, prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Przedmiotem jej zainteresowań badawczych jest myśl polityczna i dyskurs polityczny I Rzeczypospolitej, a także szeroko rozumiana kultura oświecenia. Jest m. in. autorką takich książek jak: O formę rządu czy o rząd dusz? Publicystyka polityczna Sejmu Czteroletniego, Warszawa 2000; Regina libertas. Wolność w polskiej myśli politycznej XVIII wieku, Gdańsk 2006; Czy rewolucja może być legalna? 3 maja 1791 w oczach współczesnych, Warszawa 2012; Queen Liberty. The concept of freedom in the Polish-Lithuanian Commonwealth, Leiden, Boston 2012
Spis treści
Wstęp
1. Rzeczpospolita
2. Prawo
3. Wolność
4. Od 'forma mixta' do podziału władz
5. Zgoda - concordia
6. Cnota radą dla Rzeczypospolitej
7. Amor Patriae - patriotyzm
8. Dawność
9. Na zakończenie porozmawiajmy o nieobecnych. Własność
Bibliografia
Summary
Indeks nazwisk
Poprzez analizę ewolucji funkcjonowania i znaczenia wybranych pojęć i związanych z nimi idei starano się w sposób syntetyczny pokazać podstawowe cechy dyskursu, a zarazem jego ewolucję. Analizę tę prowadzono na szerszym tle europejskiej tradycji mówienia i pisania o państwie, starając się dociec, co z tej tradycji zaczerpnięto, a co w polskich wypowiedziach było swoiste, a także jakim zmianom i pod wpływem jakich czynników dyskurs ten ulegał, jak zmieniało się rozumienie funkcjonujących w nim idei, co istotne, nawet wtedy, gdy słownik polityczny pozornie pozostawał bez zmian. Przedmiotem badań było nie tylko rozumienie funkcjonujących wówczas pojęć, ale także ich wykorzystanie jako elementu walki politycznej, czy środka perswazji w aktualnych sporach. Jest to zatem nie tylko historia znaczenia pojęć, ale także ich użycia, odpowiedź na pytanie nie tylko co używający ich ludzie rozumieli przez nie, ale także co chcieli przez ich użycie osiągnąć.
Książka pokazuje jak bogatym i ciekawym zjawiskiem był dyskurs polityczny, który ukształtował się w toku dyskusji i sporów szlacheckich uczestników życia politycznego, a zarazem jak głęboko, przy całej swojej swoistości był zakorzeniony w tradycji antycznej i w europejskiej tradycji republikańskiej.
Anna Grześkowiak-Krwawicz
Historyk, profesor w Instytucie Badań Literackich PAN, prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Przedmiotem jej zainteresowań badawczych jest myśl polityczna i dyskurs polityczny I Rzeczypospolitej, a także szeroko rozumiana kultura oświecenia. Jest m. in. autorką takich książek jak: O formę rządu czy o rząd dusz? Publicystyka polityczna Sejmu Czteroletniego, Warszawa 2000; Regina libertas. Wolność w polskiej myśli politycznej XVIII wieku, Gdańsk 2006; Czy rewolucja może być legalna? 3 maja 1791 w oczach współczesnych, Warszawa 2012; Queen Liberty. The concept of freedom in the Polish-Lithuanian Commonwealth, Leiden, Boston 2012
Spis treści
Wstęp
1. Rzeczpospolita
2. Prawo
3. Wolność
4. Od 'forma mixta' do podziału władz
5. Zgoda - concordia
6. Cnota radą dla Rzeczypospolitej
7. Amor Patriae - patriotyzm
8. Dawność
9. Na zakończenie porozmawiajmy o nieobecnych. Własność
Bibliografia
Summary
Indeks nazwisk
Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także:
• Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów
• Czy rewolucja może być legalna?
• Demokracja nacjonalistyczna
• Między ołtarzem a tronem
• Długie średniowiecze
• Regina Libertas. Wolność w polskiej mysli politycznej XVIII wieku
• Władcy rycerze trefnisie
• Szelągi Zygmunta III Wazy
• Kodeks Stanisława Augusta
• Europa w obliczu islamskiego terroryzmu
• Czy rewolucja może być legalna?
• Demokracja nacjonalistyczna
• Między ołtarzem a tronem
• Długie średniowiecze
• Regina Libertas. Wolność w polskiej mysli politycznej XVIII wieku
• Władcy rycerze trefnisie
• Szelągi Zygmunta III Wazy
• Kodeks Stanisława Augusta
• Europa w obliczu islamskiego terroryzmu
