książki historyczne
Oferta wydawnictwaPolecamy w sieciKatalog do pobrania

Fortyfikacje pruskie i niemieckie 1815-1914

Fortyfikacje pruskie i niemieckie 1815-1914

Prowincje wschodnie Prus Wojciechowski M. Mariwoj
Rok wydania: 2021
ISBN: 978-83-951460-0-8

Oprawa: miękka
Ilość stron: 2
Wymiary: 135 x 240

Dostępność: Na półce

11.00 zł


Mapa przedstawia pruskie i niemieckie fortyfikacje w prowincjach wschodnich od 1815 do 1914 roku. Sto lat to tak długi okres, że Koźle przestało być twierdzą, nim stało się nią Chełmno. Nawet państwo, które skrótowo nazywamy Niemcami, było najpierw Związkiem Niemieckim, później Północnoniemieckim, a w końcu stało się Rzeszą Niemiecką (dziś zwaną Cesarstwem Niemieckim), w skład której wchodziły nadal samodzielne księstwa i królestwa, m.in. Królestwo Prus. Mapa obejmuje prowincje wschodnie: Pomorze, Prusy Zachodnie i Wschodnie, Poznańskie oraz Śląsk – ukazuje granice i stolice prowincji. Nazwy miejscowości podano we współczesnych brzmieniach (rosyjskie w transkrypcji), dlatego w konsekwencji pojawiły się Dresden, Praha oraz powojenne Giżycko czy Kaliningrad. Podano także powszechne polskie nazwy (Drezno, Praga, Królewiec) oraz dawne niemieckie.

Twierdze zostały zaznaczone schematycznie – wielkość i ilość punktów na mapie nie odpowiadają rzeczywistym proporcjom i ilości obiektów obronnych w twierdzach. Opisane zostały tylko umocnienia pruskie i niemieckie na wschód od Odry.

W opisach podano oryginalne nazwy obiektów – ponieważ nie ma spójnej polskiej terminologii i dziś używane są kalki z niemieckiego, a de facto z francuskiego, gdyż inżynierowie pruscy wręcz uwielbiali nazewnictwo francuskie.

Oprócz opisów twierdz mapa zawiera w pigułce historię fortyfikacji pruskich i niemieckich w XIX wieku oraz omawia wojska inżynieryjne – ich skład, zadania i dowódców. Wykazano garnizony i jednostki wojskowe tuż przed wybuchem wojny światowej, zaznaczono obszary korpusów armijnych. Mapa niniejsza nie zawiera planów twierdz, dlatego polecamy mapy wydawane od kilku lat przez Jacka Biesiadkę (www.jb72.pl), opracowywane przez grono znawców fortyfikacji.

Uwzględniono w zasadzie wszystkie linie kolejowe w 1914 roku, co ukazało dysproporcję między Prusami a Rosją. Zbiegiem okoliczności ujęte zostały: pierwsza duńska linia kolejowa z Kopenhagi do Koge, pierwsza szwedzka z Malmö do Lundu oraz pierwsza pruska z Berlina do Poczdamu oraz niemiecko-szwedzki prom kole­jowy z Rugii do Trelleborga. Omówiono mosty kolejowe i sposoby ich obrony.

Intrygujące są strefy zakazu lotów z 1913 roku, wytyczone wokół ówczesnych twierdz i fortyfikacji, a zatem także dookoła przestarzałego przecież Kłodzka. Zakaz dotyczył wszystkich statków powietrznych (także niemieckich), choć lotnictwo dopiero raczkowało, a sterowców latało ledwie kilka.

Mapa ukazuje także obiekty nie związane bezpośrednio z fortyfikacjami, np. latarnie i latarniowce. Do ciekawostek należą duńskie i rosyjskie kable telegraficzne na dnie Bałtyku; niestety nie udało się już zmieścić spektakularnej linii telegraficznej Londyn – Kalkuta, biegnącej od 1870 roku m.in. przez Toruń i Warszawę. Nie sposób ukazać połączeń pomiędzy twierdzami przy pomocy poczty gołębiej rozwijanej po wojnie francusko-pruskiej, a nawet na początku XX wieku, równolegle z siecią telegraficzną.



Oferta wydawnictwa Polecamy w sieci Katalog do pobrania