Gotyckie złotnictwo w Polsce tom 1 i 2. Katalog zabytków
Instytut Sztuki PANRok wydania: 2015
ISBN: 978-83-63877-72-9
Oprawa: twarda z obwolutą
Ilość stron: 1040
Wymiary: 210 x 295
Dostępność: Niedostępna
75.00 zł
Katalog zabytków gotyckiego złotnictwa w Polsce zawiera opracowania ponad pięciuset czterdziestu dzieł, zgrupowanych w czterech częściach obejmujących kolejno: Małopolskę, Śląsk, Prusy i Wielkopolskę z Mazowszem. O tej kolejności zdecydowały daty pojawienia się w źródłach pisanych pierwszych znanych z imienia złotników. W Małopolsce oraz na Śląsku byli nimi - Grzegorz (Gregorius aurifaber), który w r. 1270 pracował dla księcia Bolesława Wstydliwego w Krakowie, oraz Jan (Johannes aurifaber) i Herman (Herman Goltsmed), czynni we Wrocławiu w 1263 i 1288 r. W Prusach pierwszy złotnik, Piotr (Petrus aurifaber) odnotowany został w Toruniu w r. 1317, a w Wielkopolsce, również Piotr (Petir Goltsmed) - w 1410 r. w Poznaniu.
Na wymienioną wyżej liczbę dzieł składa się tylko sześć przedmiotów o charakterze świeckim, prawie wszystkie pozostałe są naczyniami i sprzętami liturgicznymi. Większość z nich zresztą to istniejące do dziś lub zachowane na fotografiach, gotyckie vasa sacra, a więc kielichy mszalne, które wraz z patenami służyły do konsekracj i chleba w Ciało i wina w Krew Chrystusa, oraz cyboria i monstrancje eucharystyczne, przeznaczone do przechowywania i uroczystej prezentacji lub przenoszenia w procesjach konsekrowanej hostii. Mamy ich w sumie trzysta trzydzieści osiem. Kategorię gotyckich vasa non sacra reprezentują obecnie - siedem par ampułek mszalnych, trzy naczynia na oleje św., jedna istniejąca i jedna znana z opisu puszka na hostię niekonsekrowaną oraz jedna łódka na kadzidło. Przetrwało natomiast siedemdziesiąt złotniczych krzyży, głównie relikwiarzowych, i osiemdziesiąt sześć innego typu relikwiarzy.
W każdej z czterech części Katalogu dzieła uszeregowane zostały w porządku alfabetycznym nazw miejscowości, z których pochodzą, i zgodnie z hierarchią kościołów, do których należą lub należały pierwotnie. Świątynie parafialne w dużych miastach zestawia się alfabetycznie, według ich wezwania, klasztorne - według nazwy zakonu. W kościołach zasobniejszych, na przykład parafialnym Wniebowzięcia Panny Marii w Krakowie, w pierwszej kolejności skatalogowano kielichy mszalne i - jeśli ocalały - to dalsze vasa sacra, następnie vasa non sacra, krzyże, relikwiarze oraz ewentualnie inne wyroby złotnicze.
Na wymienioną wyżej liczbę dzieł składa się tylko sześć przedmiotów o charakterze świeckim, prawie wszystkie pozostałe są naczyniami i sprzętami liturgicznymi. Większość z nich zresztą to istniejące do dziś lub zachowane na fotografiach, gotyckie vasa sacra, a więc kielichy mszalne, które wraz z patenami służyły do konsekracj i chleba w Ciało i wina w Krew Chrystusa, oraz cyboria i monstrancje eucharystyczne, przeznaczone do przechowywania i uroczystej prezentacji lub przenoszenia w procesjach konsekrowanej hostii. Mamy ich w sumie trzysta trzydzieści osiem. Kategorię gotyckich vasa non sacra reprezentują obecnie - siedem par ampułek mszalnych, trzy naczynia na oleje św., jedna istniejąca i jedna znana z opisu puszka na hostię niekonsekrowaną oraz jedna łódka na kadzidło. Przetrwało natomiast siedemdziesiąt złotniczych krzyży, głównie relikwiarzowych, i osiemdziesiąt sześć innego typu relikwiarzy.
W każdej z czterech części Katalogu dzieła uszeregowane zostały w porządku alfabetycznym nazw miejscowości, z których pochodzą, i zgodnie z hierarchią kościołów, do których należą lub należały pierwotnie. Świątynie parafialne w dużych miastach zestawia się alfabetycznie, według ich wezwania, klasztorne - według nazwy zakonu. W kościołach zasobniejszych, na przykład parafialnym Wniebowzięcia Panny Marii w Krakowie, w pierwszej kolejności skatalogowano kielichy mszalne i - jeśli ocalały - to dalsze vasa sacra, następnie vasa non sacra, krzyże, relikwiarze oraz ewentualnie inne wyroby złotnicze.
Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także:
