książki historyczne
Oferta wydawnictwaPolecamy w sieciKatalog do pobrania

Architektura i rozwój przestrzenny Zakopanego

Nakład wyczerpany!

Architektura i rozwój przestrzenny Zakopanego

Moździerz Z. Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego i Muzeum Tatrzańs
Rok wydania: 2013
ISBN: 978-83-928125-2-4

Oprawa: miękka
Ilość stron: 464
Wymiary: 170 x 235

Dostępność: Niedostępna

69.99 zł


Dzisiejsze Zakopane powstało dzięki oddziaływaniu dwóch odrębnych ośrodków gospodarczych powiązanych ze sobą ekonomicznie – rolniczo-pasterskiego osadnictwa u podnóża Gubałówki (koniec XV w.) oraz osadnictwa przemysłowego skupionego w obrębie górniczo-hutniczej osady w dzisiejszych Kuźnicach (ok. poł. XVIII w.). Komunikację między tymi ośrodkami stanowiły Krupówki, ciągnące się pierwotnie od zbiegu ul. Kościeliskiej i Nowotarskiej, aż do Hut Hamerskich „Zakopane”.


Wypasający owce na halach tatrzańskich pasterze ze wsi Niżniego Podhala wznosili na polanach szałasy i koliby pasterskie. Był to początek podhalańskiego budownictwa ludowego w tym rejonie. Pierwsze formy architektoniczne obce ludowej tradycji przyniesione zostały przez hawiarzy i hamerników, prawdopodobnie jeszcze w XVII w. Budownictwo ludowe przybrało zdecydowane formy stylistyczne na przełomie XVIII i XIX w., a dworsko-przemysłowe na początku XIX w.

W pierwszych latach XIX w. Tatry stały się też magnesem przyciągającym turystów, a w tatrzańskim klimacie zaczęto upatrywać właściwości lecznicze. Tak więc Zakopane stało się ośrodkiem turystyczno-uzdrowiskowym ściągającym coraz większe rzesze turystów, letników i kuracjuszy. Sprzyjało to nadal rozwojowi w Zakopanem obu tendencji – obok budownictwa ludowego, a potem architektury regionalnej (budownictwo ludowe, styl zakopiański, styl zakopiański drugi, nowy regionalizm – wolny funkcjonalizm, styl nowozakopiański, po współczesny regionalizm) rozwijał się nurt kosmopolityczny (klasycyzm, styl szwajcarski, historyzm i eklektyzm, modernizm i funkcjonalizm, socmodernizm, późny modernizm).

To wczesne zróżnicowanie form architektonicznych pod Giewontem wpłynęło na dzisiejszy wygląd Zakopanego i stanowi wiecznie powracający dylemat zarówno dla planistów formułujących wytyczne architektoniczne do projektowania, jak i dla architektów będących autorami dokumentacji wznoszonych w naszym mieście budynków – architektura regionalna, czy uniwersalna? Być może należy różnorodność form architektonicznych pod Giewontem zacząć traktować jako wartość, a nie wadę.



Oferta wydawnictwa Polecamy w sieci Katalog do pobrania