Reges et gentes
Instytut Historii PANRok wydania: 2017
ISBN: 978-83-65880-08-6
Oprawa: miękka
Ilość stron: 339
Wymiary: 145 x 205
Dostępność: Na półce
35.00 zł
Robert Kasperski (ur. 1981 r.) - adiunkt w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. Studiował historię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w historii powszechnej wczesnego średniowiecza, ze szczególnym uwzględnieniem historii oraz tożsamości etnicznych tzw. ludów barbarzyńskich (m.in. Goci, Herulowie, Frankowie) i historii historiografii. W 2011 r. obronił pracę doktorską poświęconą tradycji dynastycznej gockiego rodu Amalów. Jest autorem kilkunastu publikacji, które ukazały się - bądź są w druku - w renomowanych polskich i zagranicznych periodykach naukowych („Kwartalnik Historyczny”, „Acta Poloniae Historica”, „Studia Źródłoznawcze. Commentationes”, „Frühmittelalterliche Studien”, „The Mediaeval Journal”).
Spis treści
Wprowadzenie........................... 11
ROZDZIAŁ PIERWSZY
EtNICZNOŚĆ, TEORIA ETNOGENEZY I LUDY BARBARZYŃSKIE: ROZWAŻANIA KRYTYCZNE..................... 25
Wstęp.................................. 25
Polityczny charakter wczesnośredniowiecznych gentes. Nowe koncepcje czy kontynuacja wcześniejszej tradycji historiograficznej?............................. 33
Które stwierdzenie jest aktualne? Która konstatacja jest prawdziwa? Rzymska gens tworem barbarzyńców czy barbarzyńskie gentes tworem Rzymian?.................. 37
Model Wenskusa. Nowa idea czy kontynuacja wcześniejszej tradycji historiograficznej? ..................... 41
Frankowie............................... 52
Wandalowie.............................. 56
Longobardowie i Gepidowie..................... 60
Model instrumentalny kontra prymordialny, czyli problemy etniczności barbarzyńców.................... 61
Barbarzyńska etniczność, czyli jak uratować coś z dawnych paradygmatów.......................... 71
Podsumowanie............................ 76
ROZDZIAŁ DRUGI
Izydor z Sewilli i konstruowanie gockiego (przeciw)-mitu: legitymizacja władzy i tworzenie etnograficznej tożsamości Gotów...................... 77
Wstęp.................................. 77
Historia Gothorum Izydora z Sewilli ............... 82
Historia Gothorum Izydora a plemienna tradycja ustna Gotów 86 Virtus kontra virtus? Czy raczej męscy Goci kontra niemęscy Rzymianie?............................ 90
Hiszpania............................. 90
Rzym................................ 91
Goci................................ 96
Śmierć dziecka Ataulfa i Placydii jako symbol ostatecznego fiaska współpracy Rzymian i Gotów............... 107
Translatio imperii czy imitatio imperii?.............. 109
Podsumowanie ....................... 116
ROZDZIAŁ TRZECI
Historia Gothorum i ideologia władzy w wizygockiej Hiszpanii: dobry król Swintila i zły król Gezalek,
CZYLI JAKI POWINIEN BYĆ, A JAKI NIE POWINIEN, GOCKI KRÓL według Izydora z Sewilli................... 118
Wstęp.................................. 118
Dobry król - Swintila........................ 125
Virtus i felicitas............................ 132
Zły król - Gezalek.......................... 140
Co jest przyczyną tchórzostwa i braku szczęścia w przypadku
Gezaleka?............................. 144
Dlaczego Gezalek stracił honor po drugiej stronie rzeki Durance? 152
Swintila i Gezalek, czyli personifikacja i antyteza Gota .....158
Podsumowanie............................ 160
Apendyks: Historia Gothorum jako instrument legitymizacji sukcesji Riccimera........................ 161
ROZDZIAŁ CZWARTY
Symboliczne i rytualne znaczenie długich włosów u Merowingów w kulturze politycznej frankijskiej Galii, czyli o rytualnej legitymizacji i delegitymizacji WŁADZY.............................. 165
Wstęp.................................. 165
Czy merowińska monarchia miała w VI w. pogańskie podstawy ideowe?............................... 170
Długie włosy jako naśladownictwo starotestamentowych Nazirejczyków lub czy obyczaj ten powstał w VI w.?........ 174
Co wiemy o długich włosach u Merowingów?.......... 177
Ścinanie długich włosów jako ryt hańbiący i strategia delegitymizacyjna .......................... 184
Merowińska ideologia władzy................. 186
Ścięcie długich włosów jako strategia delegitymizacyjna. . 188
Ostrzyżenie Merowinga, czyli kilka słów o hańbiącym rytuale............................. 191
Jak wyglądało ścięcie długich włosów? Próba rekonstrukcji hańbiącego rytuału..................... 197
Czy obcięcie włosów skazywało Merowinga na wieczną hańbę i bycie „nie-osobą”?....................... 198
Długie włosy noszone przez Merowingów jako symbol niepohamowanej seksualności i bycia poza społeczną kontrolą . 201
Merowingowie, czyli ród stojący poza społeczeństwem 208
Frankowie jako wspólnota wyobrażona.............. 214
Podsumowanie............................ 216
ROZDZIAŁ PIĄTY
Dlaczego nie można wydalić Gotów poza granice cesarstwa? Rzecz o debacie Jordanesa z Prokopiuszem . . . 218
Wstęp.................................. 218
Wędrówka Herulów, czyli jak Jordanes stawia przekaz Prokopiusza na głowie............................. 226
Brittia i Brittania........................... 231
Pamięć kontra zapomnienie.................... 234
Ludy Thule u Prokopiusza ..................... 240
Ludy Skandzy u Jordanesa..................... 241
Topos mieszkańców jaskiń................... 242
Topos barbarzyńskiej saevitia................. 245
Topos najdzikszych ludów mieszkających na najdalszej Północy.............................. 248
Gocka migracja ze Skandzy nad brzegi Morza Pontyjskiego, czyli cywilizowanie się Gotów.................... 250
Dwie grupy gockie, czyli De Aedificiis kontra Getica...... 259
Goci Mniejsi........................... 259
Goci z Dory............................ 263
Goci i Rzymianie - nowa wspólnota w Italii?.......... 270
Podsumowanie............................ 277
Apendyks: Gocka tradycja ustna a egzystencja grupy etnicznej 278
Zakończenie............................. 282
Wykaz skrótów........ 285
Bibliografia....................... 287
Abstract............................... 325
Indeks osob.................... 327
Spis treści
Wprowadzenie........................... 11
ROZDZIAŁ PIERWSZY
EtNICZNOŚĆ, TEORIA ETNOGENEZY I LUDY BARBARZYŃSKIE: ROZWAŻANIA KRYTYCZNE..................... 25
Wstęp.................................. 25
Polityczny charakter wczesnośredniowiecznych gentes. Nowe koncepcje czy kontynuacja wcześniejszej tradycji historiograficznej?............................. 33
Które stwierdzenie jest aktualne? Która konstatacja jest prawdziwa? Rzymska gens tworem barbarzyńców czy barbarzyńskie gentes tworem Rzymian?.................. 37
Model Wenskusa. Nowa idea czy kontynuacja wcześniejszej tradycji historiograficznej? ..................... 41
Frankowie............................... 52
Wandalowie.............................. 56
Longobardowie i Gepidowie..................... 60
Model instrumentalny kontra prymordialny, czyli problemy etniczności barbarzyńców.................... 61
Barbarzyńska etniczność, czyli jak uratować coś z dawnych paradygmatów.......................... 71
Podsumowanie............................ 76
ROZDZIAŁ DRUGI
Izydor z Sewilli i konstruowanie gockiego (przeciw)-mitu: legitymizacja władzy i tworzenie etnograficznej tożsamości Gotów...................... 77
Wstęp.................................. 77
Historia Gothorum Izydora z Sewilli ............... 82
Historia Gothorum Izydora a plemienna tradycja ustna Gotów 86 Virtus kontra virtus? Czy raczej męscy Goci kontra niemęscy Rzymianie?............................ 90
Hiszpania............................. 90
Rzym................................ 91
Goci................................ 96
Śmierć dziecka Ataulfa i Placydii jako symbol ostatecznego fiaska współpracy Rzymian i Gotów............... 107
Translatio imperii czy imitatio imperii?.............. 109
Podsumowanie ....................... 116
ROZDZIAŁ TRZECI
Historia Gothorum i ideologia władzy w wizygockiej Hiszpanii: dobry król Swintila i zły król Gezalek,
CZYLI JAKI POWINIEN BYĆ, A JAKI NIE POWINIEN, GOCKI KRÓL według Izydora z Sewilli................... 118
Wstęp.................................. 118
Dobry król - Swintila........................ 125
Virtus i felicitas............................ 132
Zły król - Gezalek.......................... 140
Co jest przyczyną tchórzostwa i braku szczęścia w przypadku
Gezaleka?............................. 144
Dlaczego Gezalek stracił honor po drugiej stronie rzeki Durance? 152
Swintila i Gezalek, czyli personifikacja i antyteza Gota .....158
Podsumowanie............................ 160
Apendyks: Historia Gothorum jako instrument legitymizacji sukcesji Riccimera........................ 161
ROZDZIAŁ CZWARTY
Symboliczne i rytualne znaczenie długich włosów u Merowingów w kulturze politycznej frankijskiej Galii, czyli o rytualnej legitymizacji i delegitymizacji WŁADZY.............................. 165
Wstęp.................................. 165
Czy merowińska monarchia miała w VI w. pogańskie podstawy ideowe?............................... 170
Długie włosy jako naśladownictwo starotestamentowych Nazirejczyków lub czy obyczaj ten powstał w VI w.?........ 174
Co wiemy o długich włosach u Merowingów?.......... 177
Ścinanie długich włosów jako ryt hańbiący i strategia delegitymizacyjna .......................... 184
Merowińska ideologia władzy................. 186
Ścięcie długich włosów jako strategia delegitymizacyjna. . 188
Ostrzyżenie Merowinga, czyli kilka słów o hańbiącym rytuale............................. 191
Jak wyglądało ścięcie długich włosów? Próba rekonstrukcji hańbiącego rytuału..................... 197
Czy obcięcie włosów skazywało Merowinga na wieczną hańbę i bycie „nie-osobą”?....................... 198
Długie włosy noszone przez Merowingów jako symbol niepohamowanej seksualności i bycia poza społeczną kontrolą . 201
Merowingowie, czyli ród stojący poza społeczeństwem 208
Frankowie jako wspólnota wyobrażona.............. 214
Podsumowanie............................ 216
ROZDZIAŁ PIĄTY
Dlaczego nie można wydalić Gotów poza granice cesarstwa? Rzecz o debacie Jordanesa z Prokopiuszem . . . 218
Wstęp.................................. 218
Wędrówka Herulów, czyli jak Jordanes stawia przekaz Prokopiusza na głowie............................. 226
Brittia i Brittania........................... 231
Pamięć kontra zapomnienie.................... 234
Ludy Thule u Prokopiusza ..................... 240
Ludy Skandzy u Jordanesa..................... 241
Topos mieszkańców jaskiń................... 242
Topos barbarzyńskiej saevitia................. 245
Topos najdzikszych ludów mieszkających na najdalszej Północy.............................. 248
Gocka migracja ze Skandzy nad brzegi Morza Pontyjskiego, czyli cywilizowanie się Gotów.................... 250
Dwie grupy gockie, czyli De Aedificiis kontra Getica...... 259
Goci Mniejsi........................... 259
Goci z Dory............................ 263
Goci i Rzymianie - nowa wspólnota w Italii?.......... 270
Podsumowanie............................ 277
Apendyks: Gocka tradycja ustna a egzystencja grupy etnicznej 278
Zakończenie............................. 282
Wykaz skrótów........ 285
Bibliografia....................... 287
Abstract............................... 325
Indeks osob.................... 327
Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także:
• Rzym średniowieczny
• Prowokatorka
• Rycerstwo polskie Podkarpacia
• Reduta Woli
• Regionaliści Warmii i Mazur ujawniają tajemnice
• Między pragmatyzmem a oczekiwaniami
• Rzeczy, ludzie, zjawiska
• Proskrypcja i banicja w miastach pruskich późnego średniowiecza
• Reformacja w Toruniu. Wpływ kultury ewangelickiej na rozwój miasta.
• Habsburgowie
• Prowokatorka
• Rycerstwo polskie Podkarpacia
• Reduta Woli
• Regionaliści Warmii i Mazur ujawniają tajemnice
• Między pragmatyzmem a oczekiwaniami
• Rzeczy, ludzie, zjawiska
• Proskrypcja i banicja w miastach pruskich późnego średniowiecza
• Reformacja w Toruniu. Wpływ kultury ewangelickiej na rozwój miasta.
• Habsburgowie
