archeo [1151]
armie i żołnierze [4013]
biografie i wspomnienia [9443]
czasopisma odkrywców [849]
czasy starożytne [1365]
deser [2373]
dla dzieci [1078]
fakty, domysły, interpretacje [1970]
fortyfikacje i podziemia [514]
H I S T M A G . o r g [9]
historia narodów [2107]
historia w obrazkach [331]
KARTY UPOMINKOWE [2]
kolekcje [1526]
koszulki MIASTO MENELI - Custom Factory [2]
królowie, władcy, dyktatorzy [1414]
ludzie, czasy, obyczaje [7466]
machiny wojenne [2180]
mity i religie [1893]
odkryj historię [504]
ofiary wojny [2426]
Pan Samochodzik [179]
plansze, pionki, karty [141]
pod Gwiazdą Dawida [1259]
podróże w czasie i przestrzeni [6314]
polityka i ideologia [4493]
Polska po wojnie [2759]
promocja WIELKA LITERA [1]
rycerze i zakonnicy [2065]
sekretna wojna [884]
tajemnice, skarby, przygody [488]
warsztat [940]
wojny, batalie, potyczki [4649]
zamki, dwory, pałace [529]
Ziemia Obiecana [912]

Książka Mendla Balberyszskiego po raz pierwszy została opublikowana pod koniec 1946 r. w nakładzie 5 tys. egzemplarzy. Bohaterem tej poruszającej opowieści o ostatnim okresie istnienia getta wileńskiego jest nie tylko jej narrator, o którym wiadomo, że jest tożsamy z autorem – uczestnik i zarazem świadek opisywanych wydarzeń, lecz także zbiorowość, w której życiu brał on czynny udział i z której losem nierozerwalnie był związany los jego i jego najbliższych. Pracę nad spisywaniem wspomnień Balberyszski rozpoczął tuż po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej, przypuszczalnie jeszcze w Wilnie w 1944 lub na początku 1945 r. Trudno dziś powiedzieć, skąd ten pośpiech. Czy obawiał się, że zatrą się w pamięci szczegóły wydarzeń, które pragnął odtworzyć? Chciał jak najszybciej podzielić się z innymi swymi przeżyciami? Uwolnić się w ten sposób od ich ciężaru? Ustalić porządek faktów? Czy wpłynęły na to jeszcze inne powody? Utrwalając ślady nieodległej przeszłości, przynajmniej w pewnej mierze działał odruchowo. Kierowany tym samym impulsem, „skrzętnie zapisywał wszystkie wydarzenia w getcie”, ale jego notatki nie dotrwały końca wojny. Z pewnością był świadom wagi tych zapisów, nie tylko dlatego że w 1940 r. na prośbę wileńskiej Komisji Historycznej przy JIWO złożył relację na temat Żydów uciekających z obszarów okupacji niemieckiej do Wilna. Zagrało także jego przedwojenne doświadczenie dziennikarskie, przede wszystkim jednak głęboko zakodowane przekonanie, wspólne dla wielu osób urodzonych w rodzinach żydowskich, które wzrastały w Europie Wschodniej w pierwszych dziesięcioleciach XX w., że trwanie narodu jest możliwe tylko dzięki pamięci własnej historii.

Ewa Koźmińska-Frejlak

Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także: