książki historyczne
Oferta wydawnictwaPolecamy w sieciKatalog do pobrania

Kategoria ludzie, czasy, obyczaje
Okres historyczny przekrojowe
Słownik historyczny i krytyczny. Wybór II

Słownik historyczny i krytyczny. Wybór II

Bayle P. Wyd. Naukowe UMK
Rok wydania: 2021
ISBN: 978-83-231-4517-2

Oprawa: miękka
Ilość stron: 328
Wymiary: 145 x 210

Dostępność: Dostępna za 3-5 dni

37.20 zł


Redakcja naukowa – Adam Grzeliński, Kinga Kaśkiewicz, Anna Markwart

Wprowadzenie – Adam Grzeliński

Każdego, kto po raz pierwszy spogląda na karty Słownika historycznego i krytycznego francuskiego filozofa i historyka Pierre’a Bayle’a (1647–1706), zadziwia przede wszystkim nietypowy układ stron. Poszczególne hasła (a jest ich, bagatela, ponad dwa tysiące) zajmują niewiele miejsca, pisane są niekiedy dość nonszalancko, a nierzadko urywają się w sposób, który dla dzisiejszych autorów takich kompendiów wiedzy byłby nie do przyjęcia. Wielokrotnie dłuższe są natomiast uwagi Bayle’a będące świadectwem niezwykle błyskotliwej i krytycznej umysłowości. Chociaż o niejednej postaci, której poświęcone były hasła Słownika, nie pamięta dzisiaj prawie nikt, to właśnie przemyślenia zawarte w dodanych do tych haseł uwagach przyczyniły się do wielkiej poczytności całego dzieła. W osiemnastym stuleciu czytali je wszyscy. Niektórych gorszyło, wielu przekonywało, jednak z pewnością niemal nikogo nie pozostawiało obojętnym. Bayle poruszał bowiem najbardziej istotne problemy filozoficzne, teologiczne, polityczne i społeczne – granic możliwej do uzyskania przez człowieka wiedzy, racjonalności religijnej, relacji pomiędzy Kościołem i państwem, wolności sumienia. Oświecenie, którego był prekursorem, odnajdowało w Słowniku nie tylko kompendium wiedzy historycznej, ale także postulaty, które ówcześni myśliciele przyjmowali za swoje: religijnej tolerancji, usamodzielnienia etyki czy poznawczego krytycyzmu, spod którego ostrza nie wychodziły bez szwanku nawet najpotężniejsze systemy metafizyczne.

Pozostaje Bayle także wspaniałym wzorem historyka – nie tylko erudyty, ale nade wszystko krytyka wszelkich dostępnych mu źródeł. Przekonują o tym marginesy dzieła, upstrzone tysiącami odniesień do innych prac. Oto za sprawą jego Słownika dokonywał się przewrót, który Ernst Cassirer przyrównał do późniejszego kantowskiego przewrotu kopernikańskiego w filozofii: fakty dawnej historii nie leżały przed oczyma badacza, który miałby je jedynie zebrać i skompilować. Na odwrót, dopiero odpowiednio przeprowadzona krytyka poznania historycznego pozwalała stwierdzić, co w ogóle należy uznać za fakt: warunki poznania faktów historycznych okazywały się tożsame z warunkami samych poznawanych faktów. Trudno także nie docenić zalet stylu: żywego, ciętego, niekiedy pełnego ironii – łatwo w autorze Słownika rozpoznać zapamiętałego i wytrawnego polemistę.

Pierwszy tom zawierający przekład wyboru haseł ze Słownika Bayle’a, opublikowany w roku 2014, ukazywał krytycyzm i sceptycyzm Bayle’a. Tom obecny koncentruje się na zagadnieniach religijnych, społecznych i politycznych.



Recenzje

Brak recenzji tej pozycji

Wystaw swoją:

Nick
Recenzja

Oferta wydawnictwa Polecamy w sieci Katalog do pobrania